Zasady ewakuacji, czyli bezpieczna ewakuacja z budynku

Ewakuacja — definicja

Czym jest ewakuacja? Słowem tym określa się opuszczenie budynku, w którym panuje zagrożenie dla ludzkiego zdrowia lub życia — na przykład pożar. Bezpieczna ewakuacja nie polega jednak na zwykłym uciekaniu do najbliższego wyjścia. Gdy w budynku buchają płomienie lub piętrzy się czarny, duszący dym, konieczne jest zorganizowane przemieszczenie ludzi. Z tego prostego powodu ewakuacji nie powinno się pozostawiać przypadkowi. To niezwykle ważne, aby odpowiednio wcześnie zapoznać się tym, co w tej kwestii mówią przepisy i zasady bezpieczeństwa.

Ogólne zasady ewakuacji

Jeśli chcesz dokładnie poznać przepisy dotyczące ewakuacji z budynku, obowiązkową lekturą dla ciebie jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych o ochronie przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Znajdziesz tam całą listę wymogów, które pozwalają wznieść bezpieczeństwo budynku na najwyższy poziom, a także wyjaśniają, jak powinna przebiegać ewakuacja.

Gdybyśmy mieli jednak sprowadzić zasady ewakuacji do możliwie najkrótszej formy, wyglądałyby one następująco:

• w pierwszej kolejności należy ratować osoby, których życie jest zagrożone,
• ewakuację ludzi należy rozpocząć od stref, w których powstał pożar oraz tych, które są odcięte od wyjść za sprawą dymu lub ognia,
• należy przeciwdziałać panice i opiekować się poszkodowanymi,
• w przypadku odcięcia od dróg wyjścia należy udać się możliwie najdalej od ognia,
• po zakończeniu ewakuacji z budynku należy upewnić się, czy wszyscy opuścili pomieszczenia.

Przepisy dotyczące ewakuacji są jednak znacznie bardziej szczegółowe. Zapoznaj się ze wspomnianym Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych, aby nie pominąć ważnych informacji. Co więcej, na koniec tego artykułu podajemy kilka dodatkowych, wartościowych źródeł informacji.

Ewakuacja doraźna

Jednym z rodzajów ewakuacji jest ewakuacja doraźna. Jest ona stosowana w przypadku powstania zagrożenia nagle. Świetnym przykładem takiej sytuacji jest pożar. Nikt nie spodziewa się takiego obrotu spraw, dlatego konieczna jest natychmiastowa reakcja. Większość ewakuacji wpisuje się w tę kategorię. Oczywiście, aby osiągnąć zamierzone cele, czyli uratować ludzi, najlepiej postępować wedle wcześniej ustalonego planu. Doraźnej ewakuacji nie powinno więc mylić się z ewakuacją chaotyczną.

Ewakuacja planowa

Ewakuacja planowa jest stosowana w przypadku zagrożeń potencjalnych. Z reguły wykorzystuje się ją w sytuacjach, które dają stosunkowo dużo czasu na reakcję. Może to zdarzyć się na przykład w przypadku ryzyka ataku terrorystycznego lub o charakterze militarnym.

Ewakuacja według stopni

Istnieje kilka stopni ewakuacji. Taka klasyfikacja pozwala dobrać odpowiedni zestaw działań do okoliczności powodujących konieczność ich podjęcia. Poznanie jej zwiększa prawdopodobieństwo powodzenia w czasie ewakuacji.

Ewakuacja I stopnia

Taka ewakuacja polega na bezzwłocznym przemieszczeniu ludności, zwierząt i mienia poza strefę zagrożenia. Z reguły wiąże się ona z zastosowaniem ewakuacji doraźnej. Mowa tu o nagłych i nieprzewidywalnych zdarzeniach, takich jak pożar, katastrofa komunikacyjna, awaria przemysłowa oraz tym podobne.

Ewakuacja II stopnia

Ewakuacja II stopnia pozostawia więcej czasu na reakcję. Stosuje się ja na głównie w przypadku awarii i katastrof w zakładach przechowujących toksyczne substancje oraz w obliczu zagrożenia powodziowego. Z reguły postępuje się wówczas wedle standardów ewakuacji planowej.

Ewakuacja III stopnia

Ten rodzaj ewakuacji wchodzi w grę wyłącznie podczas podwyższenia stanu gotowości obronnej państwa. Przeprowadza się ją wedle ustalonego wcześniej planu.

Główne zasady ewakuacji z budynku

Ewakuacje odbywają się najczęściej w konsekwencji zagrożenia powstałego wewnątrz budynku. Jak przygotować się na taką ewentualność? Warto zapoznać się bliżej z kilkoma ważnymi terminami oraz zasadami ewakuacyjnymi, które opisujemy poniżej.

Znaki ewakuacyjne

Znaki ewakuacyjne stanowią obowiązkowe wyposażenie budynku użyteczności publicznej. Pozwalają one znaleźć drogę do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego, nawet w obliczu ognia lub gęstego dymu. Właściciel budynku powinien zadbać o ich właściwe rozmieszczenie. Z kolei użytkownicy obiektu skorzystają na znajomości znaków. W skrajnych sytuacjach mogą one uratować życie.

Droga ewakuacyjna

Rola bezpiecznych dróg ewakuacji w ratowaniu życia jest nieoceniona. Przepisy szczegółowo opisują wymogi, jakie muszą one spełniać. Nikogo nie powinno to zresztą dziwić — dzięki stanowczości prawa w tej kwestii, możemy czuć się znacznie bezpieczniej w budynkach użyteczności publicznej. Należy pamiętać, że drogi ewakuacyjne to zarówno przejścia, jak i dojścia ewakuacyjne. Co równie ważne, nie powinny one zawierać w swoim obrębie żadnych materiałów, które przejmując ogień, mogłyby przyczynić się do rozprzestrzeniania się pożaru.

Plan ewakuacji budynku

Plan ewakuacji budynku to graficzna plansza przedstawiająca metodę opuszczenia budynku w razie jego zagrożenia. Zapewnia on odpowiednie warunki ewakuacji dla określonych scenariuszów. O konieczności posiadania takiego planu decyduje wspomniane już Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych o ochronie przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Plan ewakuacji powinien ułatwić bezpieczne opuszczanie strefy zagrożonej, przedstawiając dokładne rozmieszczenie dróg i wyjść ewakuacyjnych, sprzętu gaśniczego oraz innych elementów systemu bezpieczeństwa ppoż.

Zasady ewakuacji — podsumowanie

Wszystkich zasad ewakuacji nie da się streścić w formie łatwo przyswajalnego wpisu blogowego. Dlaczego? Po pierwsze jest ich zbyt wiele, a po drugie zmieniają się one stosunkowo często. Jeśli potrzebujesz więc szczegółowych informacji, na przykład na temat planowania ewakuacji, rozmieszczenia drzwi przeciwpożarowych lub konstruowania dróg ewakuacyjnych, odsyłamy cię do przepisów. Znajdziesz je zarówno we wspomnianym Rozporządzeniu, jak i w Ustawie o ochronie przeciwpożarowej, Polskich Normach, Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz w Ustawie — Prawo budowlane.